zaterdag 7 april 2012

De Bossche Bol


Laatst merkte ik tot mijn schrik dat mijn gewicht weer aan het terugkruipen was, en wel onder de magische 70 kilo grens. "Dat zal me toch niet weer gebeuren", dacht ik, en nam meteen kloeke maatregelen: op naar de AH die "wannabe"-Bossebollen verkoopt. Het zijn natuurlijke niet de echte,
daarvoor moet je naar: je raadt het al, Den Bosch. Dat was me net even te ver. En deze komen toch dicht in de buurt van de echte en het gaat toch alleen maar om de calorieën.
's Middags bovendien naar Jan de visboer geweest, en een lekkerbekje genuttigd.
Wat ziet die man er toch altijd blakend uit met bolle rode wangen, Hollands welvaren! Rita vindt hem er juist ongezond uitzien, te opgeblazen. Hoe het ook zij, hij verkoopt lekkere vis. En...
"Er is niets mis
met verse vis!"

Die avond bleken de paardenmiddelen welke ik aangewend had, effect te sorteren: een halve kilo erbij en daardoor weer op een geruststellende 70 kilo uitgekomen. Ik kon weer rustig slapen.

Ik had het zojuist al over die AH-Bollen. Nu is het zo dat deze niet altijd aanwezig zijn, of ze hebben de uiterste houdbaarheidsdatum bereikt waardoor de chocolade er al afbrokkelt. Dat was laatst ook weer het geval, en wat doe je dan als rechtgeaarde Bosschebossenbolleneter?
Dan rest er maar één ding: dat gaat naar Den Bosch (of in carnavalstermen: Oeteldonk) toe, al hadden we geen zoete Gerritje in de buurt.
En zeg nou zelf: is er soms een betere reden om naar Den Bosch te gaan?
Rita wou eigenlijk naar Utrecht om een fotoplakboek te kopen. "Die hebben ze vast ook wel in Den Bosch", probeerde ik. "Je kunt er ook makkelijk komen met de trein en je hebt er leuke winkels...". Het pleit was al gauw beslecht.
Eenmaal aangekomen spoedden wij ons naar het centrum waar je vervolgens struikelt over deze borden:



De marktplaats
Overal beweren ze dat zij de échte Bossche Bol serveren maar wie heeft er nou gelijk? Even later later zagen we een bord met: de échte "Bossche Bol van Jan de Groot". Wie heeft er nou gelijk? Weten die Oeteldonkers zelf ook al niet welke de echte Bossche Bol is?






In Wikipedia lees ik:
"Al voor het begin van de twintigste eeuw werd in 's-Hertogenbosch de voorganger van de huidige Bossche bol verkocht door banketbakker Lambermont. De bol van Lambermont leek op een moorkop en was gevuld met banketbakkersroom.
Toen de Haagse banketbakker Henri van der Zijde zich in 1920 vestigde, bedacht Henri daar zijn variant op, met slagroomvulling en overgoten met echte chocolade, die volgens zijn nazaten gezien moet worden als het origineel van de huidige Bossche Bol. Lambermont is in de loop van diezelfde jaren twintig ook een dergelijke chocoladebol gaan verkopen.
De naam "Bossche bol" is pas in de loop der tijd ingeburgerd geraakt, met de toenemende populariteit van de lekkernij buiten de stadsgrenzen en ook het exacte recept verschilt van bakker tot bakker. Bij de vaststelling van originaliteit en herkomst is dus wat ruimte voor interpretatie.

Aan het begin van de eenentwintigste eeuw staat banketbakkerij Jan de Groot wijd en zijd bekend als 'het adres' voor de Bossche bol. De bakkerij werd in 1936 opgericht door Jan de Groot senior samen met zijn vrouw Marie de Groot-van Gaal, maar is pas later, na een verhuizing, begonnen chocoladebollen en ander banket te verkopen — uiteraard volgens eigen recept. Voor Bosschenaren zijn de bollen van Jan de Groot tegenwoordig zonder twijfel 'de enige echte'. Het geheime recept is binnen de familie steeds overgedragen en rond het jaar 2000 is de "Bossche bol van Jan de Groot" als beschermd handelsmerk gedeponeerd. De benaming "Bossche bol" is daarmee overigens niet beschermd, alleen de combinatie met de naam van Jan de Groot."

Rare jongens die Oeteldonkers, de bakker die er het laatst bijgekomen is wordt opeens uitgeroepen als bakker van de échte Bossche Bol...

Je moet trouwens (vooral als jongedame) wel uitkijken met die bollen want als je er teveel van neemt wordt jezelf ook een Bossche Bol, want zo worden hier de jonge dames genoemd die teveel van die dingen gegeten hebben...
Ze zijn hier zo gek op die dingen dat ze er zelfs in zijn gaan wonen: er is een wijk van experimentele woningen die bolvormig zijn en die dan ook Bossche Bollen genoemd worden, die liggen aan de straat - hoe kan je het verzinnen? - het "Bollenveld"."Bossche Bollen woningen"


Maar er is nog een gevaar zoals we merkten toen we op een terras zaten om ca. 17.00 uur. Er kwam een stel vrienden aan van de ober en die gingen aan een tafel naast de onze zitten en die kwamen aan de praat met de ober. Dat ging er luidruchtig aan toe zodat we veel meekregen van het gesprek. Wat bleek: de ober had samengewoond met een vriendin maar had het uitgemaakt. En hoe... Puur via een sms bericht... Hij had duidelijk teveel Bossche Bollen gegeten, ze waren hem in zijn bol geslagen...
Daar wordt je lichtzinnig van. Zijn vrienden spraken er dan ook schande van waarbij hij moest praten als Brugman om zich te verdedigen, daarbij alle klanten vergetend die iets wouden bestellen of wouden afrekenen...



Nog een voorbeeld:
Ik had vroeger een redelijk gezette collega Evert-Jan die, net als wij (kamergenoten), van Bossche Bollen hield. Er was toen een bakker vlakbij ons werk die die dingen verkocht. Je moet bedenken dat in die tijd je als ICT-'r nog iets bijzonders was en we genoten grote vrijheid zolang planningen maar gehaald werden. Er ontstond op onze kamer een rage om steeds vaker 'even Bossche Bollen te gaan halen'. Het begon onschuldig als een wekelijkse uitspatting maar ontaardde in een dagelijkse. We keken altijd met ontzag hoe Evert-Jan zo'n bol in no-time naar binnen schoof... Zijn mond had er ook een gunstige afmeting voor. Op een gegeven moment begon hij last te krijgen van een puist op zijn bol (ik bedoel: hoofd) die steeds groter werd. Hij begon zelf te vermoeden dat dit kwam door het Bossche Bollen eten. Wij vonden dat grappig en collegiaal als wij waren, moedigden we hem aan om steeds vaker een Bossche Bol te eten. Dat wou hij eigenlijk niet maar hij kon de verleiding toch ook niet weerstaan. En de puist groeide maar...
Nu waren wij destijds Cobol-programmeurs, wij maakten computerprogramma's in de computertaal Cobol. Die programma's waren opgedeeld in secties (Sections) en elke section was opgedeeld in paragrafen. De manier waarop moest voldoen aan allerlei standaarden zodat zo'n programma ook later nog te begrijpen en te onderhouden zou zijn door andere programmeurs. Evert-Jan deed dat ook zoals hem geleerd was. Maar op een gegeven moment sloeg het hem zo in de bol dat hij alle standaarden overboord gooide en een section de naam "Bossche Bol Section" gaf en daarbinnen riep hij een paragraaf "Puist"aan met het commando Perform Puist. Dit programma was sowieso al heel groot maar nu ook zo complex gemaakt dat we de grootste problemen ermee hadden. Geregeld liep het stuk en er was door anderen bijna niet door te komen. Pas na twee decennia, toen we een heel nieuw systeem kregen, konden we eindelijk afscheid nemen van dit vreselijke gedrocht...

Het is voor de inwoners van Den Bosch ook nooit te laat voor een Bossche Bol. We waren getuige van een bestelling van een Bossche Bol om, jawel:  17:30 uur. Je kunt ze dus eten als ontbijt, lunch, tussendoortje (nou laat dat 'tje' maar weg), maar ook als diner.

Voor het testen van je aanstaande schoonzoon wordt veelal het nuttigen van een tompouce-gebakje genoemd. Ik kan je zeggen dat een Bossche Bol ook prima kan dienst doen voor dat doel.
Je krijgt er in de cafés meestal een klein bestek bij (vork en mes) maar eigenlijk is dat niet zoals het hoort. Je hoort ze, zonder morsen, met de hand op te eten maar hoe je gezicht er daarna uitziet, laat zich raden...
Het schijnt ook te mogen om de bol op z'n kop te leggen met de chocolade als bodem, en dan met de hand te eten. Dat is wel iets makkelijker.

Eeeh....wel....dat is het wel zo'n beetje.......wat er te zeggen is......... over de Bossche Bol.............





Hoe Rita zich ontpopte....

Toen we teruggingen naar het station hadden we nog wat tijd over en liepen langs het station en zagen daar een apart zaakje met de naam BoBoQ en Chinese tekens.
Ze verkopen daar diverse shakes o.b.v. thee, koffie, melk of yoghurt. We werden enthousiast begroet door 2 medewerksters die uit Taiwan bleken te komen. Er was ook nog een blanke jongen die zo te zien nog in de leer was, maar verder was er niemand. Het bleek de eerste zaak te zijn in zijn soort van heel Nederland, zo vertelden ze met enige trots.

Je kunt allerlei smaken kiezen maar ook een zogenaamde 'topping' in de vorm van stukjes vrucht (bijv. Lychees) of bolletjes met het sap van de vrucht die, wanneer je erop kauwt, lekker in je mond knappen. Vanwege die extra ingrediënten krijg je een heel dik rietje waar alles doorheen kan.
Ik koos de gewone stukjes maar Rita koos de bolletjes en dat ging haar goed af, ze ontpopte zich als een ware bolletjesslikker!













6 opmerkingen:

  1. Ik vind het bijzonder dat ik getuige mocht zijn van de tot standkoming van de woordspeling die jij in de laatste zin tot uiting hebt gebracht ;)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ha die Rob,

    wat hou je toch een bijzonder educatieve blog bij. Ik heb in 5 minuten meer geleerd over de Bossche bol dan in al mijn 26 jaar leven als lekkerbek! ;-)
    Heel bijzonder om te lezen hoe je het hoofd fier overeind houdt en alles wat je doormaakt met vertrouwen tegemoet ziet. Keep it up :)

    Liefs,
    Anke

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik heb ooit een applicatie ontwikkeld voor Hema Bakkerijen om recepten te kunnen vastleggen en om de kosten te kunnen berekenen voor producten.
    Elke Hema Bakkerij had voor veel van de producten zijn eigen, afwijkend recept.
    Zo werd aan gebak door bakkerijen in Zuid-Nederland meer suiker toegevoegd dan door bakkerijen in Noord-Nederland.
    En soms had een product dat door heel het land verkocht werd een afwijkende naam!

    Zo ook de Bossche Bol.

    Die heette in heel Nederland: Bossche Bol.
    Maar in 's Hertogenbosch werd deze verkocht als Chocoladebol...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dat ziet er lekker uit en hoeveel is het gewicht van zo een bol eigelijk .hilde

    BeantwoordenVerwijderen